ขั้นตอนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี

ขั้นตอนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี

เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 52

ขั้นตอนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี ข้าวที่ชาวนาปลูกกันทุกวันนี้ หากจะให้ผลผลิตดีทั้งปริมาณและคุณภาพ จะต้องปลูกจากเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ดี เพราะเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ผลิตจากกระบวนการเฉพาะมีการควบคุมคุณภาพทุกขั้น ตอน ตั้งแต่การเตรียมพื้นที่ การปลูก การดูแลรักษา การเก็บเกี่ยว การปรับปรุงสภาพ การเก็บรักษา จนถึงมือเกษตรกรผู้ใช้เมล็ดพันธุ์

เมล็ดพันธุ์ดีเริ่มต้นจากการที่นักวิจัย ได้ปรับปรุงพันธุ์ คัดเลือกและนำพันธุ์ไปทดสอบจนได้ออกมาเป็นพันธุ์ดี ซึ่งต้องใช้เวลานานหลายปี จากนั้นก็เพิ่มจำนวนเมล็ดพันธุ์ดีเพื่อนำไปขยายพันธุ์ต่อในชั้นนี้เรียกว่า เมล็ดพันธุ์หลัก ซึ่งยังมีปริมาณไม่มากนัก แต่ละปีกรมการข้าวผลิตเมล็ดพันธุ์หลักประมาณ 3,000 ตัน หรือ 3,000,000 กิโลกรัม เมล็ดพันธุ์หลักเหล่านี้จะถูกนำไปขยายพันธุ์ต่อ เป็นเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยาย และจากชั้นพันธุ์ขยายเป็นชั้นพันธุ์จำหน่าย ซึ่งมีปริมาณปีละประมาณ 100,000 ตัน การผลิตเมล็ดพันธุ์ดี เป็นภารกิจหนึ่งภายใต้ความรับผิดชอบของสำนักวิจัยและพัฒนาข้าว และสำนักเมล็ดพันธุ์ข้าว กรมการข้าว

นายประเสริฐ โกศัลวิตร อธิบดีกรมการข้าว เล่าให้ฟังว่า ในกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์นั้น จำเป็นต้องมีเทคโนโลยีในการผลิตและการบริหารจัดการที่แต่ละขั้นตอนต้องใช้ หลักวิชาการ มีกฎเกณฑ์ มีการกำหนดมาตรฐาน มีการควบคุมและ การตรวจสอบคุณภาพทั้งในแปลงและในห้องปฏิบัติการ ซึ่งอาจจะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนต่าง ๆ

โดยขั้นตอนแรก ต้องเลือกพื้นที่ปลูกและคัดเลือกเกษตรกรที่มีความตั้งใจและยินดีปฏิบัติตามวิธีการในกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ ซึ่งจะมีการให้ความรู้และติดตามดูแลจากเจ้าหน้าที่อย่างต่อเนื่อง ขั้นตอนที่สอง เมล็ดพันธุ์ที่ใช้จัดทำแปลงขยายพันธุ์ ต้องเป็นเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์หลักหรือชั้นพันธุ์ขยายของกรมการข้าวเท่านั้น เมล็ดพันธุ์เหล่านี้จะมีการตรวจสอบคุณภาพก่อนปลูก

นอกจากนี้ การปลูกในแปลงขยายเมล็ดพันธุ์ ซึ่งจะต้องเตรียมแปลงอย่างดี เพื่อกำจัดข้าวเรื้อตลอดจนวัชพืชที่อาจตกค้างในแปลง มีการตรวจแปลงเพื่อกำจัดพันธุ์ปน โดยมีคณะกรรมการไปตรวจตัดสินคุณภาพแปลงอย่างเป็นทางการ แปลงขยายพันธุ์ที่ผ่านมาตรฐานเท่านั้น จึงจะได้รับการพิจารณาซื้อเมล็ดพันธุ์คืน

ขั้นตอนการเก็บเกี่ยว จะต้องระมัดระวังไม่ให้มีการปะปนพันธุ์ เมล็ดพันธุ์จะถูกสุ่มตรวจสอบคุณภาพก่อนจัดซื้อ เมล็ดที่มีคุณภาพผ่านมาตรฐานเท่านั้นจึงจะถูกซื้อคืน เพื่อดำเนินการต่อไปเป็นเมล็ดพันธุ์ดี

ในส่วนขั้นตอนการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ โดยการทำความสะอาด คัดขนาด คลุกสารเคมี และชั่งน้ำหนักบรรจุถุง ซึ่งขั้นตอนนี้ดำเนินการในโรงงานปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ของศูนย์เมล็ด พันธุ์ข้าว โดยใช้เครื่องมือเครื่องจักรที่ทันสมัย มีการสุ่มตัวอย่างเมล็ดพันธุ์ไปตรวจสอบคุณภาพทั้งก่อนปรับปรุง ระหว่างปรับปรุงและหลังปรับปรุงสภาพ เพื่อให้มั่นใจว่าเมล็ดพันธุ์มีคุณภาพได้มาตรฐาน เมล็ดที่ไม่ได้มาตรฐานจะถูกคัดออก รวมทั้ง สิ่งเจือปน เช่น เศษดิน เศษวัสดุ ต้น ใบหรือฟางข้าวที่อาจติดมากับเมล็ด

สำหรับขั้นตอนการเก็บรักษารอจำหน่ายนั้นจะมีการควบคุมดูแล รมยาป้องกันกำจัดแมลงในโรงเก็บ และมีการสุ่มตัวอย่างเมล็ดพันธุ์ไปตรวจสอบคุณภาพเป็นประจำทุกเดือน

ดังนั้นจึงมั่นใจได้ว่า เมล็ดพันธุ์ข้าวของกรมการข้าวที่ผลิตภายใต้กระบวนการที่มีการควบคุมถูกต้องตามหลักวิชาการจะมีคุณภาพได้มาตรฐาน และมีการตรวจสอบคุณภาพทุกขั้นตอนจนถึงมือเกษตรกรผู้ใช้เมล็ดพันธุ์อย่างแท้จริง.

ที่มา : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ วันที่ 15 ตุลาคม 2552
http://www.dailynews.co.th/newstartpage/index.cfm?page=content&categoryID=582&contentID=25995

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ทางเลือก-ทางรอดเกษตรกรรมไทยในปี 2553

มันสำปะหลังทุบสถิติส่งท้ายปี สูงเกินราคาประกันรัฐบาล คาดปีหน้ายังพุ่งขึ้นต่อเนื่อง

เตือนภัย เพลี้ยแป้งระบาดในมันสำปะหลัง

อียูลดค่าสีผสมอาหาร 3 ชนิด

สศก.เปิดเผยศึกษาลำไยนอกฤดู ยันเกษตรกรได้รับผลคุ้มค่า แนะตั้งกลุ่มส่งเสริมจริงจัง

โอกาสของเกษตรกรรายย่อยในการรับรองฟาร์มแบบกลุ่ม

มะนาวพันธุ์ 'แป้นดกพิเศษ' ดกกว่าพันธุ์แป้นรำไพ 2-3 เท่า