การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวโคชิ ฮิการิ ในภาชนะบรรจุชนิดต่างๆที่เก็บรักษาไว้ในสภาพปกติ (ระยะที่ 2)
ไพฑูรย์ อุไรรงค์ กิติยา กิจควรดี ศิริวรรณ ตั้งวิสุทธิจิต กัมปนาท มุขดี นิพนธ์ มาฆทาน และ ยุวดา เกิดโกมุติ
รายงานวิจัยประจำปี 2540 สถาบันวิจัยข้าว ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี กรมวิชาการเกษตร
2540
บทคัดย่อ
การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวญี่ปุ่นในภาชนะบรรจุชนิดต่างๆ ในสภาพโรงเก็บปกติ
เพื่อศึกษา ประสิทธิภาพของภาชนะบรรจุชนิดต่างๆ สำหรับเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวญี่ปุ่น
ให้มีคุณภาพดี มีอายุ การเก็บรักษานาน และไม่มีความเสียหายจากแมลงศัตรูโรงเก็บเมื่อเก็บ
รักษาในโรงเก็บสภาพธรรมดา ใช้ข้าวญี่ปุ่นพันธุ์โคชิฮิการิ ความชื้นเริ่มต้นก่อนบรรจุ 8-9 %
บรรจุใส่ภาชนะ 5 ชนิด คือ ถุงผ้าดิบ กระสอบป่าน ถุงพลาสติก 2 ชั้น ถุงพลาสติกดำบรรจุ
ซ้อนในถุงพลาสติกสาน และปี๊บ สังกะสีมีฝาปิดผนึกด้วยขี้ผึ้ง ใช้เมล็ดพันธุ์จำนวน 5 กก./ภาชนะ
เก็บรักษาในโรงเก็บอุณหภูมิปกติการประเมินผลการเสื่อมคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ใช้เปอร์เซ็นต์
ความงอก 80 % ตามมาตรฐานเมล็ด พันธุ์เป็นเกณฑ์ เริ่มต้นทดลอง มีนาคม 2537 ที่โรงเก็บ
และห้องปฏิบัติการวิทยาการหลังการเก็บ เกี่ยวศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี ผลการทดลองพบว่า
การเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ในถุงผ้าดิบหรือกระสอบป่านจะเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ได้ในระยะเวลาสั้น
เพียง 5 เดือน การเก็บในถุงพลาสติก 2 ชั้น หรือถุงพลาสติกดำซ้อนในถุงพลาสติกสาน
สามารถยืดอายุการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ได้นานขึ้นเป็น 14 เดือน แต่การเก็บในภาชนะต่างๆ
ดังกล่าวมานี้ไม่สามารถป้องกันการเข้าทำลายจากแมลงศัตรูใน โรงเก็บได้ เมล็ดพันธุ์จะถูก
แมลงศัตรูโรงเก็บทำลายเสียหาย แต่การเก็บ พลาสติกดำซ้อนในถุงพลาสติกสาน แมลงจะ
เข้าทำลายได้ช้ากว่าการเก็บในกระสอบป่านหรือถุงผ้า ดิบ การเก็บเมล็ดพันธุ์ในปี๊ปสังกะสี
เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดสามารถยืดอายุการเก็บรักษาจาก 5 เดือน เป็น 40 เดือน ความ
งอกของเมล็ดจึงจะลดต่ำกว่ามาตรฐานเมล็ดพันธุ์ และไม่พบแมลง หรือความเสียหายของ
เมล็ดพันธุ์จากการทำลายของแมลงศัตรูโรงเก็บ