การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวในสภาพปิดโดยใช้ผ้าพลาสติกทาร์พอลิน (ระยะที่ 2)
ไพฑูรย์ อุไรรงค์ กิติยา กิจควรดี นิพนธ์ มาฆทาน กุสุมา นวลวัฒน์ ศิริวรรณ ตั้งวิสุทธิจิต ยุวดา เกิดโกมุติ และ กัมปนาท มุขดี
รายงานวิจัยประจำปี 2540 ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร
2540
บทคัดย่อ
การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ข้าวในสภาพปิดโดยใช้ผ้าพลาสติกทาร์พอลินวัตถุประสงค์การทดลอง
เพื่อยืดอายุการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ที่เก็บไว้ในโรงเก็บสภาพธรรมดาให้ยืนยาวมากกว่า 1 ปี และ
ลดความเสียหายของเมล็ดพันธุ์จากการทำลายของแมลงศัตรูโรงเก็บ เพราะโดยปกติเมล็ดพันธุ์
ข้าวที่เก็บเกี่ยว นวด ตาก แล้วนำไปเก็บรักษาไว้ในโรงเก็บสภาพธรรมดาจะเก็บรักษาเป็นเมล็ดพันธุ์
ได้เป็นระยะเวลาเพียง 8 เดือน หรือไม่เกิน 1 ปี หลังจากนั้นความงอกของเมล็ดจะลดต่ำ กว่า 80 %
ไม่สามารถใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ได้ ทำให้เมื่อเกิดภาวะฉุกเฉินเร่งด่วน เช่น ฝนแล้ง น้ำท่วม
โรคแมลงศัตรูระบาด ทางราชการไม่สามารถจัดหาเมล็ดพันธุ์ข้าวใหม่ให้เกษตรกรนำไปปลูก
ทดแทนที่เสียหายได้ เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวจึงทดลองหาวิธีการยืดอายุความมีชีวิตของเมล็ดพันธุ์
ให้ยืนยาวมากกว่าปกติ เมื่อเก็บรักษาในสภาพโรงเก็บธรรมดา โดยทดลองเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าว
สุพรรณบุรี60 ซึ่งปลูกและเก็บเกี่ยวที่ระยะสุกแก่เหมาะสม นำไปนวดทันทีและลดความชื้นจนเหลือ
ความชื้น 9-10 % จำนวน 5 ตัน บรรจุในกระสอบป่านและจัดวางเรียงเป็นกองสี่เหลี่ยมผืนผ้าบน แคร่ไม้
โดยมีผ้าพลาสติกทาร์พอลีนหนา 0.2 มม. ปูรองพื้นก่อนวางแคร่ไม้ ปิดทับกองด้วยผ้าพลาส ติกทาร์พอลีน
รมเมล็ดพันธุ์ด้วยก๊าซฟอสฟีน อัตรา 2 กรัม a.i/ม3 แล้วปิดผ้าทาร์พอลีนคลุมกอง เมล็ดพันธุ์ไว้ตลอด
การเก็บรักษา ระหว่างการเก็บรักษาใช้สารเคมีฆ่าแมลง Permiphos-methyl 50 % E.C. อัตรา 1 กรัม
a.i/ม3 ฉีดพ่นโดยรอบภายนอกผ้าทาร์พอลีนให้ทั่วและฉีดพ่นซ้ำทุกๆ 4 เดือน เพื่อป้องกันแมลงศัตรู
โรงเก็บภายนอกกัดทำลายผ้า ซึ่งจะทำให้เกิดรอยรั่วและความชื้นใน อากาศจากภายนอกและแมลงศัตรู
โรงเก็บสามารถผ่านเข้าไปสู่กองเมล็ดข้าวได้ เปรียบเทียบกับ เมล็ดพันธุ์ข้าวจำนวน 5 ตัน เก็บรักษา
ในสภาพเดียวกันแต่ไม่ปิดคลุมกองข้าวด้วยผ้าพลาสติกทาร์- พอลีน เริ่มต้นทดลองเดือนมิถุนายน 2539
ที่โรงเก็บเมล็ดพันธุ์และห้องปฏิบัติการวิทยาการหลัง การเก็บเกี่ยว ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี ผลการทดลอง
พบว่าการเก็บเมล็ดพันธุ์โดยวิธีนี้จะสามารถยืด อายุความมีชีวิตของเมล็ดพันธุ์ข้าวให้ยืนยาวมากกว่า
8 เดือนหรือ 1 ปี จนถึงขณะนี้ (ธ.ค.2540) เป็นเวลานาน 19 เดือน (1 ปี 7 เดือน) ความงอกของเมล็ดพันธุ์
เดือนที่ 19 เท่ากับ 90 % สูงกว่ามาตรฐานเมล็ดพันธุ์