การศึกษาเปรียบเทียบการแช่ฟอกปอกลีบสดและปอกลีบแห้งกับการแช่ฟอกตามปกติ
แฉล้ม มาศวรรณา มณเฑียร โสมภีร์ และ ทองปูน เพ่งหากิจ
รายงานผลงานวิจัยปี 2536 (เล่ม 2) ปอ-ป่าน ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น สถาบันวิจัยพืชไร่ กรมวิชาวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, ขอนแก่น. 394 หน้า.
2539
บทคัดย่อ
ในการแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำแช่ฟอกปอ การแช่ปอกลีบสดหรือห่อกลีบแห้งน่า
จะเป็นทางเลือกอันหนึ่งสำหรับเกษตรกร จึงได้ทำการศึกษาเวลาในการแช่ฟอกและ
คุณภาพของเส้นใยปอคิวบา (พันธุ์ขอนแก่น 60) และปอกระเจาฝักกลม (พันธุ์ลิซ่า
และโซลิมอสเมื่อแช่ฟอก 3 วิธีการ คือ แช่ต้นสด กลีบสด และกลีบแห้ง ทำการทดลอง
ในบ่อคอนกรีตขนาดใหญ่ ที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น (ท่าพระ) พบว่า การแช่กลีบสด
จะใช้เวลาในการแช่ฟอกน้อยที่สุด (11 วัน) การแช่ปอต้นสดใช้เวลามากขึ้น (13 วัน)
ส่วนการแช่กลีบแห้งใช้เวลามากที่สุด (21 วัน) เวลาในการแช่ฟอกไม่ต่างกันระหว่าง
พันธุ์ปอ สำหรับคุณภาพเส้นใย การแช่ต้นสดให้คุณภาพเส้นใยอยู่ระดับดีและดีกว่าการ
แช่กลีบสดเล็กน้อย ส่วนการแช่กลีบแห้งจะให้เส้นใยคุณภาพต่ำคือ สีคล้ำ กระด้าง และ
มีเปลือกติด ปอคิวบาให้เส้นใยคุณภาพดีกว่าปอกระเจามาก ได้ศึกษาวิธีการแช่ฟอกของ
ประเทศผู้ผลิตปออื่น ๆ อีกการทดลองหนึ่งเพื่อเปรียบเทียบวิธีการแช่ฟอกปอต้นสด
กลีบสด และกลีบแห้ง ปอต้นสดทดการแช่ฟอกแบบปกติ ส่วนปอกลีบสดและกลีบแห้ง
ทำการแช่ฟอก 3 วิธี คือ 1) การนำมัดปอที่ทำเป็นวงไปร้อยเชือกที่ขึงเชื่อมปาบ่อทั้งสอง
ข้างให้มัดปอหย่อนจมลงในในน้ำ โดยการใช้วัสดุช่วยกดทับและจากน้ำหนักของมัดปอเอง
2) การนำมัดปอที่ทำเป็นวงไปร้อยเชือกที่ขึงหลักไม้ไผ่ 2 หลักที่ปักไว้ในบ่อ และ
3) การนำมักปอที่ทำเป็นวงไปร้อยหลักไม้ไผ่ที่ปักไว้ในบ่อ ใช้ปอ 3 ชนิดคือ ปอแก้ว
พันธุ์โนนสูง 2 และเขียวใหญ่ ปอกระเจาพันธุ์ JRO 878-29-12-18 และ JRC212
และปอคิวบาพันธุ์ขอนแก่น 60 และ 977-044 พบว่า คุณภาพเส้นใยปอที่แช่แบบต้นสด
และกลีบสดจะอยู่ในระดับดีใกล้เคียงกันและดีกว่าจากการแช่กลีบแห้ง เมื่อเปรียบเทียบ
วิธีการแช่ต้นสดกับการแช่ทั้ง 3 แบบของกลีบสดและกลีบแห้ง เส้นใยจากการแช่แบบ
ร้อยเชื่อกขึงหลักไม้ไผ่ที่ปักไว้ในบ่อมีคุณภาพต่ำที่สุด ไม่ว่าจะเป็นกลีบสดหนือกลีบแห้ง
ทั้งนี้อาจจะเนื่องจากมัดปอจมลงไปติดดินก้นบ่อมากกว่าวิธีการอื่น