การประมวลวิธีการตรวจสอบ Aspergillus flavus ที่สร้างสารพิษอะฟลาท็อกซิน
สรรเสริญ รังสุวรรณ ชัยณรงค์ รัตนกรีฑากุล และ รัติยา พงศ์พิสุทธา
วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร 50 (3 พิเศษ): 191-194. 2562.
2562
บทคัดย่อ
Aspergillus spp. เป็นเชื้อราที่มีความสำคัญต่อกระบวนการหลังการเก็บเกี่ยวของผลผลิตทางการเกษตร ซึ่งช่วงเวลาที่สำคัญคือในระยะโรงเก็บ ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเชื้อรา เช่น ความชื้น และความชื้นจากผลผลิตที่เก็บเกี่ยว อันจะส่งผลต่อคุณภาพของการเก็บรักษาผลผลิต เมื่อเชื้อราเจริญเติบโตส่งผลต่อการสร้างสารพิษอะฟลาท็อกซินบนผลผลิตที่เก็บรักษา แต่ A. flavus ที่พบบนเมล็ดอาจเป็นเชื้อราที่มีความสามารถในการสร้างสารพิษ และไม่สร้างสารพิษได้ ดังนั้นการตรวจสอบเชื้อราที่สร้างสารพิษจึงจำเป็นต่อการใช้ลักษณะทางสัณฐานวิทยาของเชื้อราในการจำแนกเชื้อรา A. flavus โดยพบว่า ส่วนใหญ่เชื้อราที่มีความสามารถในการสร้างสารพิษ จะมีการสร้างเม็ด sclerotium จำนวนมาก และการสร้าง conidial head ค่อนข้างน้อย เมื่อเปรียบเทียบกับเชื้อรา A. flavus ที่ไม่มีความสามารถในการสร้างสารพิษ สำหรับการตรวจสอบโดยการใช้ลักษณะสีบนโคโลนี ซึ่งให้ความสะดวกในการติดตาม พบว่าการใช้อาหาร Aspergillus flavus and parasiticus agar (AFPA) สามารถตรวจสอบเชื้อราในกลุ่ม A. flavus และ A. parasiticus โดยพบการเปลี่ยนเป็นสีส้มแกมเหลือง แต่ไม่สามารถบ่งบอกถึงการสร้างสารพิษ และการตรวจสอบสารพิษอะฟลาท็อกซินโดยการรมด้วย ammonium hydroxide พบว่า เชื้อมีการเปลี่ยนสีชมพูภายใต้โคโลนี ซึ่งบ่งบอกถึงลักษณะการสร้างสารพิษอะฟลาท็อกซิน แต่อย่างไรก็ตามการยืนยันด้วย afl, ver, omt primers ไม่สามารถใช้เพื่อยืนยันลักษณะเชื้อราที่สร้างสารพิษอะฟลาท็อกซินได้