การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้สินค้าเกษตร
ศิริพรณ์ ปีเตอร์
บทคัดย่อ การประชุมวิชาการวิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวแห่งชาติ ครั้งที่ 5, โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชัน กรุงเทพมหานคร, 28-29 มิถุนายน 2550. 151 หน้า.
2550
บทคัดย่อ
การออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้มีประสิทธิภาพในการแข่งขันในปัจจุบัน จำเป็นที่จะต้องคำนึงถึงหน้าที่หลักสำคัญของบรรจุภัณฑ์ 5 ส่วน ดังนี้ คือ การรองรับสินค้า (Contain) อำนวยความสะดวก (Convenience) คุ้มครองสินค้า (Protection) ส่งเสริมการขาย (Promotion) และ สื่อสารข้อมูล (Communication) เนื่องจากบรรจุภัณฑ์ได้ถูกกำหนดให้เป็นหนึ่งในกลยุทธ์ทางการตลาดที่สำคัญซึ ง่สามารถส่งเสริมภาพลักษณ์ตราสินค้าและผลิตภัณฑ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และนอกจากนั้นบรรจุภัณฑ์ยังสามารถเป็นเครื่องหมายการค้าประเภท 3มิติซึ่งช่วยป้องกันการลอกเลียนแบบในตลาดทั้งในและต่างประเทศได้
การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าเกษตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะต้องกำหนดกลยุทธ์ ดังนี้ คือ กลยุทธ์ทางการออกแบบ (Design Strategy) กลยุทธ์ทางด้านเทคโนโลยี (Technology Strategy) และ กลยุทธ์ทางด้านการตลาด (Marketing Strategy) ซึ่งใน การออกแบบบรรจุภัณฑ์จะต้องสอดคล้องกับกลยุทธ์ทั้งสามจึงจะสามารถเพิ่มมูลค่า ให้กับสินค้าการเกษตรให้สามารถแข่งขันในตลาดปัจจุบันได้ทั้งในและต่างประเทศ นอกจากนั้นการขอรับการคุ้มครองทางด้านทรัพย์สินทางปัญญาก็จะสามารถช่วยห้อง กับการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรมให้แก่ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรของไทยในตลาดโลกได้
การออกแบบบรรจุภัณฑ์สามารถแบ่งออกเป็น 2ส่วนสำคัญดังนี้ คือ การออกแบบโครงสร้างบรรจุภัณฑ์และการออกแบบกราฟิกบนบรรจุภัณฑ์ ซึ่งการออกแบบโครงสร้างบรรจุภัณฑ์จะต้องคำนึงถึงวัสดุและเทคโนโลยีการผลิต การบรรจุ และการปิดผนึก รวมถึงต้นทุนในการผลิตด้วย ส่วนการออกแบบกราฟิกบนบรรจุภัณฑ์จะต้องคำนึงถึงข้อกำหนดทางกฎหมายของประเทศ ผู้ผลิตและประเทศคู่ค้าตามประเภทของสินค้านั้นๆ และข้อกำหนดตามเงื่อนไขทางการตลาด และรูปแบบการจัดจัดจำหน่ายเป็นสำคัญ จากที่ได้กล่าวมาข้างต้นเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนวิจัยและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ และการปฏิบัติการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่รวมทั้งศาสตร์และศิลป์เข้าด้วยกันเพื่อ ผลทางการค้าเป็นสำคัญ