ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว

ผลของการใช้สารเคมี การแช่น้ำ การลดอุณหภูมิ และการบรรจุที่มีต่อคุณภาพของหน่อไม้ฝรั่งหลังเก็บเกี่ยว

เย็นจิตต์ ปิยะแสงทอง

วิทยานิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (เกษตรศาสตร์) สาขาพืชสวน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2535. 116 หน้า.

2535

บทคัดย่อ

การศึกษาการควบคุมโรคโดยการใช้สารละลายคลอรีนล้างหน่อไม้ฝรั่ง การแช่โคนหน่อในน้ำประปาสูง 2-10 เซนติเมตร นาน 1-5 ชั่วโมง เพื่อรักษาความสดและชะลอการเพิ่มปริมาณเส้นใย การลดอุณหภูมิโดยวิธีน้ำเย็น (น้ำผสมน้ำแข็ง) น้ำเย็นผสมคลอรีน ลมดันเย็น (forced-air cooling) และห้องเย็น (room cooling) และการศึกษาวิธีการบรรจุหน่อไม้ฝรั่งเพื่อการส่งออกโดยวิธีการบรรจุแห้งและบรรจุเปียก พบว่า น้ำประปาและน้ำท้องร่องสวนผสมคลอรีน 100-400 ppm ที่ได้จาก NaOCl และ Ca(OCl)₂ สามารถลดการเน่าเสียของหน่อไม้ฝรั่งเนื่องจากโรคเน่าเละได้อย่างมาก และทุกระดับความเข้มข้นของคลอรีนจาก NaOCl มีแนวโน้มให้ผลดีกว่าจาก Ca(OCl)₂ และที่ความเข้มข้น 400 ppm มีแนวโน้มให้ผลดีที่สุด สารละลายที่เตรียมและใช้ทันทีมีประสิทธิภาพในการควบคุมการเน่าเสียของหน่อไม้ฝรั่งได้ดีกว่าสารละลายคลอรีนที่เก็บรักษาไว้ 15 และ 30 วัน และหน่อไม้ฝรั่งที่เก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ 1 3 และ 5 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 24 ชั่วโมง ก่อนทำการล้างหน่อไม้ฝรั่ง มีการเน่าเสียน้อยกว่าหน่อไม้ฝรั่งที่เก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส

การแช่โคนหน่อในน้ำไม่ได้ทำให้ปริมาณเส้นใยในหน่อไม้ฝรั่งมีความแตกต่างกันทางสถิติ แต่การแช่โคนหน่อในน้ำสูง 2 เซนติเมตร นาน 1 ชั่วโมง ทำให้หน่อไม้ฝรั่งมีปริมาณเส้นใยน้อยที่สุด การแช่โคนหน่อในน้ำที่ไม่ผสมและผสมคลอรีนที่อุณหภูมิ 1 และ 2.8 องศาเซลเซียส มีแนวโน้มทำให้หน่อไม้ฝรั่งมีปริมาณเส้นใยน้อยกว่า อย่างไรก็ตามการแช่โคนหน่อในน้ำทำให้หน่อไม้ฝรั่งคงความสดไว้ได้นานกว่าหน่อไม้ฝรั่งที่ไม่ได้แช่โคนหน่อในน้ำ

การลดอุณหภูมิโดยน้ำเย็นสามารถลดอุณหภูมิของหน่อไม้ฝรั่งได้เร็วที่สุด รองลงมาคือน้ำเย็นผสมคลอรีน ลมดันเย็น และห้องเย็น แต่หน่อไม้ฝรั่งที่ลดอุณหภูมิโดยน้ำเย็นผสมคลอรีนมีปริมาณเส้นใยน้อยกว่า และไม่พบการเน่าเสีย และในสภาพการค้าหากไม่สามาถล้างหรือลดอุณหภูมิของหน่อไม้ฝรั่งได้ทันทีก็สามารถเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 24 ชั่วโมง แล้วค่อยดำเนินการต่อได้ โดยที่หน่อไม้ฝรั่งไม่มีการเน่าเสียเกิดขึ้น และไม่ได้ทำให้หน่อไม้ฝรั่งเกิดการเสื่อมสภาพลงเร็ว

การบรรจุเปียกและการบรรจุแห้งไม่ได้ทำให้หน่อไม้ฝรั่งมีการเน่าเสียแตกต่างกัน แต่การบรรจุเปียกทำให้หน่อไม้ฝรั่งสามารถเก็บรักษาความสดได้นานกว่า ไม่พบการเน่าเสียในหน่อไม้ฝรั่งที่ลดอุณหภูมิโดยน้ำเย็นและบรรจุเปียกฟสมคลอรีน และหน่อไม้ฝรั่งอยู่ในสภาพที่สดมาก หน่อไม้ฝรั่งที่ลดอุณหภูมิโดยน้ำเย็น บรรจุเปียก และขนส่งที่อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส มีการเน่าเสียและมีปริมาณเส้นใยน้อยกว่าการขนส่งที่อุณหภูมิ 10 องศาเซลเซียส มีการเน่าเสียและมีปริมาณเส้นใยน้อยกว่าการขนส่งที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส