การศึกษาแนวทางการใช้เครื่องเกี่ยวนวดข้าวสำหรับเกี่ยวนวดถั่วเหลือง
อนุชิต ฉ่ำสิงห์
วิทยานิพนธ์ (วศ.ม.) สาขาวิชาเครื่องจักรกลเกษตร บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2539. 160 หน้า.
2539
บทคัดย่อ
- การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความต้องการของเกษตรกรในการใช้เครื่องจักรกลเกษตรในการเก็บเกี่ยวถั่วเหลือง
และแนวทางในการปรับปรุงเครื่องเกี่ยวนวดข้าวสำหรับเกี่ยวนวดถั่วเหลือง ซึ่งแบ่งการศึกษาออกเป็น
2 ขั้นตอน คือ ศึกษาวิธีการปฏิบัติ ปัญหาและความต้องการเครื่องเก็บเกี่ยวถั่วเหลือง
โดยศึกษาจากการสัมภาษณ์เกษตรกรผู้ปลูกถั่วเหลืองในสภาพไร่ ในเขตจังหวัดขอนแก่น
เพชรบูรณ์ สุโขทัย และอุตรดิตถ์ จำนวน 226 ราย และการทดสอบเพื่อศึกษาความเป็นไปได้ทางเทคนิคในการใช้เครื่องเกี่ยวนวดข้าวสำหรับเกี่ยวนวดถั่วเหลือง
โดยทำการทดสอบเกี่ยวนวดถั่วเหลืองพันธุ์ สจ. 5 ที่บ้านผาน้ำเที่ยง ต. บริบูรณ์
อ. สีชมพู จังหวัดขอนแก่น ผลการศึกษามีดังนี้
- 1. เกษตรกรมีแรงงานที่ปฏิบัติงานจริงในการเพาะปลูกถั่วเหลืองเฉลี่ยเพียงครอบครัวละ 2.9-3.5 คน ซึ่งเป็นปริมาณค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับพื้นที่เพาะปลูกของแต่ละครอบครัวเฉลี่ย 23 ไร่ ในการปลูกเกษตรกรนิยมเตรียมดินโดยไถดะ 1 ครั้ง และไถพรวนอีก 1 ครั้ง แล้วปลูกโดยใช้เครื่องปลูกแบบโรยเป็นแถวเป็นส่วนใหญ่ ส่วนพันธุ์ถั่วเหลืองที่ใช้ในการปลูกแตกต่างกันไปในแต่ละจังหวัด มีทั้งพันธุ์ที่ทางราชการส่งเสริมและพันธุ์พื้นเมือง ซึ่งได้มาจากการซื้อเป็นส่วนใหญ่และพบว่าใช้ในอัตราที่สูง (10-37 กิโลกรัม/ไร่) สำหรับการเก็บเกี่ยวพบว่าเก็บเกี่ยวโดยใช้แรงงานคนเกี่ยวทั้งหมด โดยในภาคเหนือเริ่มเก็บเกี่ยวเมื่อถั่วเหลืองอยู่ในสภาพที่สดกว่าภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และจะรีบเกี่ยวให้แล้วเสร็จภายใน 2-3 วัน แต่แรงงานในครอบครัวไม่เพียงพอจึงต้องจ้างแรงงานเพิ่มในแต่ละวันเฉลี่ย 13-22 คน เป็นเวลา 2-3 วัน ในอัตราค่าจ้างที่สูงและหาแรงงานได้ยาก ทั้งต้องมีค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับค่าอาหารและค่ารถยนต์ขนส่งแรงงานอีกด้วย ภายหลังการเกี่ยวเกษตรกรจะตากถั่วเหลืองให้แห้งพอเหมาะแก่การนวด แล้วทำการจ้างนวดด้วยเครื่องนวดในอัตรา 0.40 บาท/กิโลกรัม และมีค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับแรงงานที่ช่วยในการนวดและค่าอาหาร นอกจากนี้พบว่า 3.2 เปอร์เซ็นต์ ของเกษตรกรจังหวัดสุโขทัย มีการนำเครื่องเกี่ยวนวดข้าวมาทำการดัดแปลงใช้สำหรับนวดถั่วเหลือง อันเนื่องจากขาดแคลนแรงงาน ส่วนการจำหน่ายส่วนใหญ่จำหน่ายให้กับพ่อค้า
- ในการผลิตถั่วเหลืองพบว่ามีปัญหาในทุกขั้นตอนการผลิต โดยปัญหาในขั้นตอนการปลูกและการดูแลรักษาเกิดจากสภาพฝนที่ไม่ตกตามฤดูกาล และปัจจัยในการผลิตมีราคาแพง ส่วนปัญหาในการเก็บเกี่ยวและนวดเป็นปัญหาจากการขาดแคลนแรงงาน ซึ่งมีแนวโน้มรุนแรงมากขึ้น โดยพบว่าเฉพาะค่าจ้างแรงงานในการเกี่ยวไม่รวมค่าแรงในครอบครัว เป็นค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าค่าใช้จ่ายในขั้นตอนการผลิตอื่น จึงควรได้รับการแก้ไขอย่างยิ่ง ซึ่งแนวทางหนึ่งในการแก้ปัญหาคือ การนำเครื่องจักรกลเกษตรที่เหมาะสมมาใช้ โดยเฉพาะเครื่องที่สามารถดำเนินการได้ทั้งการเกี่ยวและนวดในคราวเดียวกัน
- นอกจากนี้พบว่าเกษตรกร 90.3 เปอร์เซ็นต์ ของเกษตรกรในเขตที่ทำการศึกษา มีความสนใจที่จะจ้างเครื่องเก็บเกี่ยวถั่วเหลือง โดย 92.7 เปอร์เซ็นต์ของจำนวนเกษตรกรดังกล่าวมีความต้องการเครื่องเก็บเกี่ยวที่สามารถดำเนินการได้ทั้งการเกี่ยวและนวดในคราวเดียวกัน แต่มีเงื่อนไขการยอมรับคือต้องไม่ทำให้เกิดความสูญเสียและความเสียหายกับผลผลิตมากกว่าที่เกษตรกรยอมรับได้ อัตราค่าจ้างต้องไม่แพงกว่าวิธีการปฏิบัติเดิม และวิธีการปฏิบัติต้องไม่ยุ่งยาก