การใช้สารสกัดจากชะพลูเพื่อลดการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียในหน่อไม้ฝรั่ง
ชัยณรงค์ รัตนกรีฑากุล และ รุ่งนภา ก่อประดิษฐ์สกุล
วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร ปีที่ 35 ฉบับที่ 5-6 (พิเศษ) สิงหาคม-ธันวาคม 2547. การประชุมวิชาการพืชสวนแห่งชาติ ครั้งที่ 4. หน้า 283-286
2547
บทคัดย่อ
การใช้สารสกัดจากชะพลูเพื่อลดการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียในหน่อไม้ฝรั่ง
ปัญหาความสะอาดของผลผลิตประเภทผักสดหรือผลไม้สด กำลังได้รับการพิจารณาเป็นมาตรการเร่งรัดในเรื่องคุณภาพผลผลิตประเภทผักและผลไม้สด โดยทั้งนี้จะมุ่งประเด็นไปถึงการตรวจวัดการกระจายตัวของเชื้อแบคทีเรียชนิดโคลิฟอร์ม และเชื้อ Escherichia coli การทดลองครั้งนี้ได้ทำการตรวจนับการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย E.coli ที่บริเวณผิวของตัวอย่างหน่อไม้ฝรั่ง โดยทำการเก็บตัวอย่างจากแปลงผลิต และจุดรวบตวมหน่อไม้ฝรั่งเพื่อส่งต่อไปยังบริษัทผู้ส่งออกเพื่อทำการตัดแต่งและคัดเลือกผลผลิต ทำการศึกษาในท้องที่ผลิตหน่อไม้ฝรั่งของอำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม จากการออกสุ่มตรวจจำนวน 3 ครั้ง โดยมีเกษตรกรเป้าหมายรวมทั้งสิ้น 18 ราย พบการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย E.coli รวมไปถึงเชื้อแบคทีเรียชนิดโคลิฟอร์มมีการกระจายไม่สม่ำเสมอ ทั้งในปริมาณที่ตรวจพบที่แตกต่างกัน ตามระยะเวลาการออกสุ่มตัวอย่าง โดยปริมาณเชื้อโคลิฟอร์มแบคทีเรียที่ตรวจพบจะมีมากถึงระดับ 3.99 (ค่า log ของ cfu ต่อกรัมตัวอย่างหน่อไม้ฝรั่งสด) จนถึงน้อยที่สุดในระดับที่ตรวจไม่พบเลย ทางผู้ทำการวิจัยได้ศึกษาวิธีการป้องกันหรือการลดการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียชนิดโคลิฟอร์มโดยการปรับใช้สารสกัดจากชะพลู (Piper sarmentosum) มาใช้ในระบบการทำความสะอาดผลผลิต ผลการทดสอบในสภาพห้องทดลองพบว่า การใช้สารสกัดที่ได้จากต้มส่วนของก้านชะพลูแห้ง (ในอัตรา 150 กรัมต่อน้ำ 1 ลิตร) เพื่อเตรียมใช้ในขั้นตอนการชะล้างหน่อไม้ฝรั่งจะสามารถลดปริมาณของเชื้อแบคทีเรียชนิดโคลิฟอร์ม และ E.coli ได้ดี